Saibai Bhosale Information in Marathi : सईबाई 29 ऑक्टोबर 1633–5 सप्टेंबर 1659) या मराठा साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या पहिल्या पत्नी होत्या. त्या 7 वर्षांच्या असताना त्यांचा विवाह शाहजी महाराजांचे पुत्र शिवाजी राजे भोसले यांच्याशी झाला.
शिवाजी महाराजांच्या मुख्य सहाय्यक आणि सल्लागार त्यांच्या आई जिजाबाई नंतर त्यांच्या पहिल्या पत्नी होत्या. ज्यांनी छत्रपती शिवाजी महारजांना प्रत्येक पावलावर साथ दिली. शिवरायांनाही त्यांची अपार ओढ होती. चला तर मग जाणून घेऊया महाराष्टाच्या या पहिल्या महाराणी सईबाईंच्या चरित्राबद्दल.
सईबाई भोसले संपूर्ण माहिती | Saibai Bhosale Information in Marathi | maharani saibai bhosale information in marathi language
| नाव | सईबाई |
| जन्म | 29 ऑक्टोबर 1633, फलटण (सध्याचा महाराष्ट्र, भारत) |
| माता | रुबाई |
| वडील | मुधोजीराव नाईक निंबाळकर |
| भाऊ | बाळाजीराव नाईक निंबाळकर |
| पती | छत्रपती शिवाजी महाराज |
| मुलगा | संभाजी महाराज |
| मुली | सखुबाई, राणूबाई, अंबिकाबाई महाडिक |
| नातू | शाहू महाराज |
| नात | भवानीबाई |
| सासू | जिजाबाई |
| सासरे | शहाजीराजे भोसले |
| मृत्यू | 5 सप्टेंबर 1659, राजगड किल्ला, पुणे (महाराष्ट्र, भारत) |
| वय | 26 वर्षे |
सईबाईंचा जन्म 29 ऑक्टोबर 1633 रोजी अहमदनगर सल्तनत (सध्याचा महाराष्ट्र) फलटण येथे झाला. त्यांचे वडील मुधोजीराव नाईक निंबाळकर हे फलटण येथे राज्य करत होते. मुधोजी हा फलटणचा १५वा राजा होता. सईंची आई रुबाई या शिर्के घराण्यातील होत्या.
त्यांचे बालवयातच शिवाजी राजे भोसले यांच्याशी लग्न झाले, त्यामुळे त्या त्यांच्या पहिल्या पत्नी झाल्या.
त्यांना बालाजीराव नायक निंबाळकर नावाचा भाऊ देखील होता जो फलटण राज्याचा सोळावा राजा झाला.
सईबाईंचा छत्रपती शिवाजी राज्यांशी विवाह
सईबाई अवघ्या 7 वर्षांच्या असताना त्यांचे नाते शाहजी भोंसले यांचे पुत्र शिवाजी महाराज यांच्याशी जुळले. सईबाई आणि शिवाजी महाराज यांचा विवाह १६ मे १६४० रोजी लालमहाल (पुणे) येथे झाला. हा विवाह शिवरायांची आई जिजाबाई यांनी पार पाडला. राजांच्या लग्नाला वडील शाहजीराजे, भाऊ संभाजीराजे आणि इकोजी या लग्नाला उपस्थित राहू शकले नाहीत. या विवाहानंतर शाहजींनी शिवाजीराजे, त्यांची सून आणि पत्नी जिजाबाई यांना बंगलोरला येण्यास सांगितले.
बंगलोरमध्ये, शहाजीराजांनी, त्याची दुसरी पत्नी तुका बाई आणि त्यांचा मुलगा इकोजी यांनी मुघल सम्राटाच्या अधिपत्याखाली काम केले.
शिवाजी राजांची सर्वात प्रिय पत्नी
शिवाजी महाराजांचा बालवयातच सईबाईशी विवाह झाला होता. त्यानंतर त्यांच्यात एकमेकांचे सख्य आणि खूप घट्ट नाते निर्माण झाले. दोघांचे एकमेकांशी खूप जवळचे नाते निर्माण झाले.
असे म्हणतात की सई ह्या अत्यंत बुद्धिमान आणि सौम्य सल्लागार होत्या ज्यानी शिवाजी महाराजाना प्रत्येक क्षणी साथ दिली. त्या नेहमी निस्वार्थी आणि शांत होत्या. कदाचित याच कारणामुळे महाराजांना त्या खूप आवडायच्या आणि इतर राण्यांच्या तुलनेत ते जास्त वेळ त्यांच्या सोबत घालवत असत.
सईबाईंनी शिवरायांना सदैव मदत केली मग ती राज्याची असो वा राजवाड्याची. त्यांचा राजांवर खूप प्रभाव होता.
शिवाजीराजांना एकदा विजापूरचा राजा मोहम्मद आदिल शाह यांनी मुलाखतीसाठी बोलावले होते, तेव्हा त्यांच्या अनुपस्थितीत सईबाईंनी संपूर्ण जबाबदारी घेतली होती.
1659 मध्ये सईबाई आणि 1674 मध्ये जिजाबाईंच्या मृत्यूनंतर शिवाजी महाराजांचे वैयक्तिक जीवन अत्यंत चिंता आणि दुःखाने भरले.
त्यांना आठ पत्नी होत्या, त्यापैकी महाराणी सईबाई त्यात प्रमुख होत्या. पण त्यांच्या मृत्यू , नंतर सोयराबाईंनी त्यांच्या आयुष्यात स्थान घेतले. सोयराबाई खूप वेगळ्या होत्या त्यामुळे त्या शिवाजी महाराजांच्या हृदयात फारसे स्थान निर्माण करू शकल्या नाहीत. त्यांच्या मुलाचे नाव राजाराम होते.
छत्रपती शिवाजी महाराज मृत्यूशय्येवर असताना त्यांच्या तोंडून “सई” हा एकच शब्द निघाला, यावरून त्यांना सईबाईंबद्दल अपार प्रेम असल्याचे दिसून येते.
Read Also – Jijamata information in marathi
सईबाईंची मुले
सईबाई आणि शिवाजी महाराजांना पहिली मुलगी झाली, तिचे नाव सखुबाई. त्यांची दुसरी आणि तिसऱ्या अपत्यांची , नावे अनुक्रमे राणूबाई आणि अंबिकाबाई होती.
यानंतर, 1657 मध्ये त्यांना एक मुलगा झाला, त्यांचे नाव संभाजी महाराज होते. संभाजींराज्यांच्या जन्मानंतर संपूर्ण राज्यात आनंदाची लाट उसळली होती.
शिवाजी महाराजांचे थोरले बंधू संभाजी भोसले 1654 मध्ये शहीद झाले, त्यामुळे त्यांनी आपल्या मुलाचे नाव संभाजीराजे ठेवले.
सईबाई आणि शिवाजी महाराज यांचे वयाच्या 19 व्या वर्षी लग्न झाले तेव्हा त्यांना चार मुले झाली. त्यापैकी 3 मुली आणि 1 मुलगा होता.
सईबाई आणि शिवाजी यांचे पुत्र –
सईबाईंची मुलगी सखुबाई हिचा विवाह १६५७ मध्ये झाला. हा विवाह बाळाजीराव निंबाळकर यांचा मुलगा महाडजी यांच्याशी झाला. बाळाजीराव हे निंबाळकर सईबाईंचे भाऊ होते.
असे म्हणतात की बाळाजीरावांना औरंगजेबाने त्यांचा धर्म बदलण्यास भाग पाडले, त्यानंतर त्यांनी स्वतःला हिंदू धर्मातून मुस्लिम धर्मात बदलले. त्यांचा हिंदू धर्म स्वीकारण्यासाठी हा विवाह करण्यात आला.
राणूबाईचा विवाह जाधव कुटुंबात झाला होता. अंबिकाबाईचा विवाह 1668 मध्ये हरजी राजे महाडिक यांच्याशी झाला. संभाजी राजे भोसले यांचा विवाह येसूबाईशी झाला होता.
सईबाईंचा मृत्यू
१६५७ मध्ये सईबाईंनी संभाजींना जन्म दिला. संभाजीराजेंना जन्म दिल्यानंतर त्यांची प्रकृती खूपच कमकुवत राहिली, त्या अधिकाधिक आजारी पडू लागल्या.
१६५९ मध्ये वयाच्या अवघ्या२६ व्या वर्षी एका आजाराने सईबाईंचा राजगड किल्ल्यात मृत्यू झाला.
सईबाईंच्या मृत्यूसमयी संभाजी महाराजांचे वय अवघे 2 वर्षे होते. आईच्या निधनानंतर त्यांचे संगोपन आजी जिजाबाईंनी केले.
सईबाईंच्या मृत्यूच्या वेळी शिवाजीराजे अफझलखानाला भेटण्याची तयारी करत होते. आपल्या प्रिय पत्नीच्या मृत्यूची बातमी ऐकून त्यांना खूप धक्का बसला. त्यांच्या मृत्यूनंतर शिवाजी चिंताग्रस्त आणि दुःखी राहू लागले.
असे म्हटले जाते की 1680 मध्ये शिवाजीराजांचा मृत्यू झाला तेव्हा त्यांच्या तोंडातून शेवटचा शब्द “सई” बाहेर पडला, यावरून हे दिसून येते की ते त्यांच्यावर खूप प्रेम करत होते.
१६६० मध्ये शिवाजी महाराजांचा विवाह सोयराबाईशी झाला, त्या हंबीरराव मोहिते यांच्या धाकट्या बहिण होत्या.
सतत विचारले जाणारे प्रश्न
प्रश्न: सईबाई कोण होत्या?
उत्तर- शिवाजी महाराजांच्या पहिल्या पत्नीचे नाव सईबाई होते जिने शिवाजी महाराजांचे उत्तराधिकारी संभाजी महाराजांना जन्म दिला. त्या फक्त 26 वर्षे शिवाजीराजांसोबत राहिल्या आणि त्यानंतर त्यांचा मृत्यू झाला.
प्रश्न: संभाजी महाराजांच्या आईचे नाव काय होते?
उत्तर- संभाजी महाराजांच्या आईचे नाव सईबाई होते. संभाजीराजे फक्त 2 वर्षांचे असताना त्यांच्या आईचे निधन झाले.
प्रश्न: शिवाजी महाराजांची आवडती पत्नी कोण होती?
उत्तर- सईबाई.
प्रश्न: सईबाईंचा जन्म कधी झाला?
उत्तर- सईबाईंचा जन्म 29 ऑक्टोबर 1633 रोजी फलटण (महाराष्ट्र) येथे झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव मुधोजीराव नाईक निंबाळकर हे फलटणचे सोळावे राजे होते.
प्रश्नः सईबाईंचा मृत्यू कधी झाला?
उत्तर- सईबाईंचा मृत्यू 5 सप्टेंबर 1659 रोजी वयाच्या अवघ्या 26 व्या वर्षी राजगड (पुणे, महाराष्ट्र) किल्ल्यात झाला.
प्रश्न : सईबाईंची समाधी कुठे आहे?
उत्तर- पुणे (महाराष्ट्र) येथे असलेल्या राजगड किल्ल्यात सईबाईंची समाधी बांधली आहे.
मला आशा आहे मित्रांनो, सईबाईंचा हा इतिहास तुम्हाला नक्कीच आवडला असेल. आवडल्यास तुमच्या मित्रांसोबत शेअर करायला विसरू नका. तुम्हाला काही प्रश्न किंवा सूचना असल्यास, खाली टिप्पणी करून मला कळवा, इथपर्यंत वाचल्याबद्दल धन्यवाद.
